فرایند بین المللی شدن دانشگاهها: موردی از آموزش عالی ایران

قرن بیست و یکم را می توان قرن دانش-بنیاد نام نهاد. از این رو نقش آموزش عالی در این قرن بیش از پیش مورد توجه کشورها می باشد. بدین جهت، تحول در آموزش عالی و به تبع آن تحول در دانشگاه‌ها امری اجتناب ناپذیر است. از جمله این تحولات، تأکید بر بین المللی شدن دانشگاهها و مراکز آموزش عالی است. در راستای این امر، برای اولین بار در آموزش عالی ایران، دانشگاهی با مأموریت و اهداف خاص بین المللی در دو دهه قبل تاسیس شد. به منظور بررسی وضعیت فرایند بین المللی شدن این "دانشگاه" یک طرح تحقیق انجام شد. هدف این مقاله، تشریح فرایند بین المللی شدن در "دانشگاه‌" مورد نظر بوده است. به طور کلی و نیز به منظور تحقق هدف یاد شده، با استفاده از چهار جامعه آماری، مدیران، اعضای هیأت علمی، کارشناسان و دانشجویان با روش‌های سرشماری و نمونه‌گیری، داده‌های لازم گردآوری شدند. ابزار اندازه‌گیری شامل پرسشنامه‌های محقق ساخته بود. برای پاسخ دادن به اینکه وضعیت فرایند بین المللی شدن "دانشگاه‌" مورد نظر چگونه است؟ داده‌ها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که وضعیت فرایند بین المللی شدن در دانشگاه مورد بررسی به طور کلی، در سطح رضایت بخش قرار دارد. از نظر مؤلفه‌های ششگانه فرایند بین المللی شدن نیز، در مؤلفه تعهد، برنامه ریزی و عملیاتی کردن برنامه ها رضایت بخش است. اما در مؤلفه‌های تقویت، آگاهی و بازبینی در سطح نسبتاً رضایت بخش قرار دارد. لذا با توجه به اهمیت و جایگاه دانشگاه یادشده در سطوح ملی و فراملی، لازم است برای توسعه فرایند بین الملی شدن آن با استفاده از چرخه فرایند بین المللی شدن دانشگاه‌ها نسبت به بازبینی و تقویت فعالیت‌های یادشده کوشش بیشتری به عمل آید تا به سطح کاملاً رضایت بخش و مطلوب نایل شود. در این باره پیشنهادهایی عرضه شده است.